Celem niniejszego artykułu jest zarysowanie problematyki uzależnienia od rozwoju osobistego, a więc zjawiska uczęszczania na wiele warsztatów, szkoleń, wykładów, kursów samorozwoju czy też podejmowania w krótkim czasie kilku następujących po sobie procesów psychoterapii. W istocie mogą to być zachowania mające cechy uzależnienia i powierzchownej pracy nad sobą i nie służyć głębokiemu rozwojowi, ale przykrywać inne problemy. Czy można uzależnić się od rozwoju osobistego, a jeśli tak, to co się kryje pod tym zagadnieniem i kto może być zagrożony tym uzależnieniem?
CZYM JEST UZALEŻNIENIE?
Uzależnienie to silne pragnienie lub poczucie przymusu przyjmowania danej substancji psychoaktywnej lub wielokrotnego powtarzania określonej czynności, a także niemożność kontrolowania swojego zachowania w tych sytuacjach. W uzależnieniach mówimy o zależności fizycznej (ang. dependance) i zależności psychologicznej (ang. addiction), przy czym nie muszą one występować jednocześnie. W przypadku zachowań główne znaczenie ma uzależnienie psychologiczne. Do niedawna uzależnienia wiązano przede wszystkim z zażywaniem substancji psychoaktywnych, np. alkoholu, narkotyków, nikotyny, kofeiny. Obecnie coraz więcej osób dotyka problem uzależnień behawioralnych, tzw. nowych uzależnień. Nie są one związane z jakąś konkretną substancją chemiczną, a raczej z czynnością, od której można się uzależnić. Należą do nich między innymi: uzależnienie od gier hazardowych czy komputerowych, zakupów, opalania, zdrowego jedzenia, ćwiczeń fizycznych, pracy, użytkowania mediów społecznościowych. Coraz powszechniejszym zagadnieniem staje się problematyka nieprawidłowego korzystania z internetu i komputera. Światowa Organizacja Zdrowia wpisała uzależnienia od gier wideo i gier komputerowych na listę następnej rewizji klasyfikacji, ICD-11.
Uzależnienie to proces, który początkowo jest źródłem doświadczania przyjemności czy ulgi, ale w dalszym etapie charakteryzuje się utratą kontroli nad tym zachowaniem oraz kontynuowaniem tego zachowania pomimo negatywnych konsekwencji. Uzależnienie stanowi nabytą, silną potrzebę wykonywania jakiejś czynności bądź zażywania jakiejś substancji psychoaktywnej. Klasyfikowane jest to jako stan zaburzenia psychicznego i fizycznego, który powoduje zmianę w dotychczasowym sposobie zachowania. Objawami uzależnienia, które występują przy każdym jego rodzaju, są: częste, powtarzane zachowania, nad którymi uzależniony traci kontrolę. Nałóg zajmuje znaczną część czasu; pojawiają się problemy natury zdrowotnej, psychicznej, emocjonalnej, zawodowej, rodzinnej; po odstawieniu substancji psychoaktywnych lub zaprzestaniu wykonywania określonych czynności pojawia się zespół abstynencyjny. Diagnoza uzależnienia możliwa jest w momencie, kiedy występują trzy objawy, które utrzymują się przez co najmniej miesiąc w ciągu ostatnich 12 miesięcy. Uzależnienie zgodnie z klasyfikacją ICD-10 jest chorobą, która nieleczona prowadzi do degradacji życia społecznego i destrukcyjnie wpływa na zdrowie uzależnionego, a w skrajnych przypadkach może doprowadzić nawet do śmierci. Zgodnie z tym rozumieniem psychopatologii każda dowolna substancja lub zachowanie ma potencjał uzależniający. Można się zatem uzależnić od wszystkiego, co pozwala regulować nastrój. Niestety, istnieje wiele nałogów, o których mówi się z przymrużeniem oka albo się pomija. W tym miejscu można zadać sobie pytanie: czy można się uzależnić od rozwoju osobistego?
UZALEŻNIENIE OD ROZWOJU OSOBISTEGO I CO SIĘ POD TYM KRYJE
Chęć rozwoju osobistego, samopoznania, doskonalenia się to postawy społecznie akceptowalne czy wręcz pożądane. Można zapytać, co jest niewłaściwego w korzystaniu z usług oferujących możliwość pracy rozwojowej i odkrywania własnych zasobów? Kiedy nastawienie na rozwój jest z korzyścią dla naszego funkcjonowania, a kiedy powoduje, że możemy odczuć jego negatywne konsekwencje? Udział w różnego rodzaju treningach czy programach może niezaprzeczalnie mieć bardzo pozytywny wpływ na rozwój człowieka. Uczestnictwo w wykładzie czy inspirująca książka są niejednokrotnie początkiem pozytywnych zmian w naszym życiu. Jednak warunkiem tych zmian są również świadomość naszych oczekiwań oraz wzięcie odpowiedzialności za swoje działania.
Czytając kolejny poradnik, uczestnicząc w którymś z kolei warsztacie czy terapii, łatwo zyskać poczucie słusznego działania, zaangażowania, bycia produktywnym. Zasadnicza kwestia polega jednak na tym, że po przeczytaniu poradnika czy ukończeniu warsztatu niezbędne jest wzięcie na siebie odpowi...
