Wiemy, wiemy: stres jest niezdrowy, uprzykrza nam życie, pogarsza samopoczucie, toruje drogę infekcjom... A jednak go nie unikniemy. Na szczęście możemy go trochę okiełznać. Jest kilka sposobów, które pomagają uniknąć zbędnego stresu i lepiej sobie radzić z tym nieuniknionym.
Zacznijmy od unikania, czyli „przerabiania” stresu na coś, co już stresem nie jest. Zgodnie z transakcyjną koncepcją stresu R.S. Lazarusa i S. Folkman, w wielu przypadkach to, co jest stresem dla jednych, niekoniecznie jest stresem dla innych ludzi. My sami nadajemy zdarzeniom takie znaczenie, że stają się one źródłem naszego stresu. Pomijam tu oczywiście wydarzenia ekstremalne, takie jak pożar, kataklizm, poważny wypadek. Oprócz tych dramatycznych momentów, większość zdarzeń w naszym życiu – np. egzamin, randka lub spotkanie z szefem – może, ale nie musi przysparzać nam stresu. Zależy to od tego, jak je spostrzegamy i interpretujemy. Charles L. Sheridan i Sally A. Radmacher nazywają je stresorami osobistymi i drugoplanowymi. Zdaniem R.S. Lazarusa i S. Folkman stres przeżywamy wtedy, gdy zetkniemy się z sytuacją, którą oceniamy jako trudną i stawiającą nam wymagania. Jest to, zdaniem wspomnianych autorów, tzw. ocena pierwotna. Ponieważ każdy definiuje sytuacje na swój sposób, można przyjąć, że ma pewien wpływ na to, jak często przeżywa stres.
Kiedy wydarzenie wyda nam się zagrażające? Od czego zależy, jak subiektywnie silne będzie to zagrożenie? Decyduje o tym tzw. ocena wtórna, czyli ocena naszych możliwości poradzenia sobie z tym wydarzeniem. Wiąże się ona z posiadanymi zasobami. Im wyżej je oceniamy, tym słabiej będziemy doświadczać stresu. Strata stu złotych będzie zapewne daleko bardziej stresująca dla emeryta „starego port...
